مطالباتِ
کارگران و اعتراضات مردمی بوسنی – هرزگوین
در اوایل دهۀ 80، با استفاده از حمایتِ همهجانبه کشورهای
اتحادیه اروپا و امریکا، مدافعان نولیبرالیسم بوسنی-هرزگوین، جنگی تمام عیار را
برای "آزاد" کردن بوسنی براه انداختند. علاوه بر ویرانیهای گسترده، در
آن درگیریها هزارن مردم بیگناه از ملیتهای مختلف جان باختند. بعد از جنگ و
"آزاد" شدن بوسنی، با حمایت اتحادیه اروپا و امریکا، مدافعان
نولیبرالیسم وطنی سیاستهای اقتصادیِ دیکته شده توسطِ "صندوق بینالمللی
پول" را، با آهنگی سریع اجرا کردند. "خصوصی سازی"، و
"واگذاریِ" کارخانههای دولتی و مردمی به فاتحان و مدافعانِ اقتصاد
نولیبرالیستی و سرمایهداران اروپایی در سطح بیسابقهای آغاز گردید. در مدت
کوتاهی، اکثرِ کارخانههای "واگذاری" شده ورشکست و تعطیل شدند؛ و هزاران
کارگری که زمانی شغلهای شرافتمندانهای داشتند بیکار شدند. همانندِ ویرانی که در
کشور ما بهوجود آورهاند، نیتِ اصلی، ویران کردن تولید ملی کشورهای سوسیالیستی
سابق بود؛ تا از این طریق، بازارِ وسیعی را برایِ شرکتهای انحصاری اروپا و امریکا
بوجود بیآورند.
اعتراضاتِ اخیرِ مردمی از شهرِ کارگری توزلا، "که زمانی
قلب صنعتی شمال بوسنی به حساب میآمد"، آغاز گردید. کارگرانِ کارخانههای
ورشکست شده خواهان ایجادِ اشتغال از مسئولان دولتی و دریافت حقوقهای معوقۀ خود
بودند. اعتراضاتِ مردمی به زودی به اکثر شهرهای بوسنی، بخصوص موستار و سارایوو
گسترش یافت. با "شرور و خرابکار" نامیدنِ معترضین، مسئولین دولتی سرکوبِ
مردم را آغاز کردند؛ و صدها نفر از کارگران، دانشجویان و فعالین سیاسی، در این
درگیریها زخمی شدند. همانندِ کشورِ ما، بعد از تعطیل کردنِ کارخانجات، صاحبانِ
وطنی و خارجی کارخانههای "واگذاری" شده، هر آنچه که قابلِ فروش بود را
فروختند، و پولهای کلانی بدست آوردند. ویرانی تولیدِ ملی بوسنی و بیکاری 27.5
درصد، "هدیه" اتحادیه اروپا و مدافعان نولیبرالیسم وطنی به کارگرانِ
بوسنی بود.
در اعتراضاتِ سه روزه خود، مردم با شعارهای
"دزدها" و "انقلاب"، سمبلِ اتحادیۀ اروپا و منزلِ مدافعانِ
نولیبرالیسم در بوسنی، یعنی ساختمانِ ریاستِ جمهوری را به آتش کشیدند. مطابقِ
گزارشِ ایسنا، در شهرِ بانجالوکا، "مرکز نیمه صرب نشین بوسنی"، با
برگزاری تظاهراتی آرام، حدود 300 نفر از فعالین و
شهروندان "خواهان وحدت در میان همه قومیتهای بوسنی شدند." بهعبارتی
دیگر، مردم در یافتهاند که برپایی جنگ بین "قومیتهای" مختلف، برای
چپاولِ اموالِ همۀ ملیتها بود.